Deskundig, oprecht en consistent

U kon er niet omheen: tijdens het nieuws over prins Friso kwamen allerlei artsen aan het woord, zoals een comadeskundige bij DWDD of een chirurg in het NRC. De artsen werden soms zelf het onderwerp van het nieuws. Hoe geloofwaardig zijn deze deskundigen eigenlijk? En hoe zorgt u ervoor dat u overtuigt als deskundige?

Autoriteit als argument

Autoriteiten worden vaak ingeschakeld om een bepaald standpunt te bevestigen. Zo kon de comadeskundige in DWDD aangeven hoe het normaal gesproken verder gaat met patiënten als prins Friso. Op zo’n moment is de autoriteit of deskundigheid van een persoon het bewijs voor een bepaalde stelling. Als uit onderzoek van TNO iets blijkt, nemen we dat aan, omdat TNO een gerenommeerd kennisinstituut is.

Overtuigingscriteria

Hoe weet u nu of een autoriteit overtuigend is? De wetenschap (o.a. recent onderzoek aan de Universiteit van Amsterdam) heeft daarvoor drie criteria bepaald. Als een autoriteit deskundig, oprecht, en consistent met andere autoriteiten is, dan vinden we de autoriteit overtuigend. 

Bij een autoriteit moeten we ons dus eerst afvragen of de autoriteit deskundig is. Hierbij kunnen we uitzoeken hoeveel kennis of ervaring de autoriteit heeft over het desbetreffende onderwerp. Zo was de comadeskundige een legitieme autoriteit, omdat hij al jarenlang met comapatiënten werkte. De tweede vraag gaat over de oprechtheid: heeft de autoriteit eigen belangen bij het uiten van het standpunt? Tot slot onderzoekt u of het standpunt van de autoriteit consistent is met andere autoriteiten. Bij artsen is de second opinion daarvoor bijvoorbeeld een handig middel.

Overtuigend of niet?

Op basis van deze drie criteria is het allereerst makkelijk om de echte autoriteit van de verkeerde te scheiden. Zo had het NRC in de kwestie Tulleken veel ellende kunnen voorkomen door zich goed af te vragen: hoe oprecht is deze arts? 

Daarnaast kunt u deze criteria gebruiken om uzelf beter neer te zetten als autoriteit. Zorg ervoor dat u voldoende onderbouwing hebt om aan te tonen dat u deskundig, oprecht en consistent bent. Zo weet u zeker dat u als autoriteit overtuigend blijft, als er kritische vragen komen of als iemand aan uw deskundigheid twijfelt.  

Karin Pijper

Datum: 04-04-2012